ZWIĄZKI ZAWODOWE - WYROKI

1999.09.02 wyrok   SN                   I PKN 229/99    OSNP 2000/24/897

Pracodawca jest obowiązany skonsultować zamiar rozwiązania umów o pracę w trybie art. 52 § 3 KP, bez względu na to czy pracownicy są członkami związku zawodowego, jeżeli zakładowa organizacja związkowa zawiadomiła go o reprezentowaniu ich praw i interesów (art. 23² KP w związku z art. 7 ust. 2 i art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, Dz. U. Nr 55, poz. 234 ze zm.).

1994.12.20        wyrok   NSA                 II SA 1460/94    ONSA 1996/1/20 w Warszawie

Uwaga: Pkt 2 nieaktualny.

1. W sprawach indywidualnych stosunków pracy związki zawodowe reprezentują tylko interesy swoich członków. Obrony wobec pracodawcy praw i interesów pracowników nie zrzeszonych związki zawodowe mogą się podjąć tylko na wniosek pracownika (art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych - Dz. U. Nr 55, poz. 234).

2. Ochrona obejmująca radnych (art. 25 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym - Dz. U. Nr 16, poz. 95 z późn. zm.) nie obejmuje delegatów do sejmiku samorządowego nie będących radnymi.

1994.10.11        postanow.        NSA     II SA 839/94     M.Prawn. 1995/8/243 w Warszawie

glosa częściowo aprobująca: Czarnik Z. Dral A. M.Prawn. 1995/8/243

1. Kierownik urzędu tylko wtedy obowiązany jest zasięgnąć opinii zakładowej organizacji związkowej w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym, który nie jest członkiem związku zawodowego z własnej woli lub nie może należeć do związku zawodowego z racji zajmowania kierowniczego stanowiska, gdy urzędnik taki wcześniej zwróci się do związku zawodowego w trybie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234) - o ochronę jego praw pracowniczych wobec pracodawcy.

2. W sprawie o rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym zakładowej organizacji związkowej nie służy skarga do sądu administracyjnego na decyzję w tym przedmiocie ani na podstawie art. 197 pkt 1 kpa, ani na podstawie art. 197 pkt 2 kpa.

3. Uprawnienie zakładowej organizacji związkowej do wniesienia skargi do sądu administracyjnego w takiej sprawie, opierać się może natomiast na zasadzie reprezentowania pracownika w postępowaniu sądowym - art. 462 kpc w zw. z art. 393 § 1 kpc i w zw. z art. 211 kpc. Może ona działać w tym zakresie tylko na rzecz pracownika i tylko wówczas, jeśli w konkretnej sprawie zachodzą okoliczności wymienione w art. 7 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych.

1994.06.30        wyrok   NSA                 II SA 800/94     ONSA 1995/3/112 w Warszawie

Kierownik urzędu tylko wtedy jest obowiązany zasięgnąć opinii zakładowej organizacji związkowej w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym, który nie może należeć do związku zawodowego z racji zajmowania kierowniczego stanowiska, gdy urzędnik taki wcześniej zwróci się do związku zawodowego w trybie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234) o ochronę jego praw pracowniczych wobec pracodawcy.

1993.07.16        uchwała           SN                   I PZP 28/93      OSNC 1994/1/2 7 sędziów

glosa aprobująca: Skoczyński J. PiZS 1994/2/61

1. Zawarte w art. 8, 23 ust. 1 i art. 26 pkt 3 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234) uprawnienie do kontrolowania przez związki zawodowe przestrzegania prawa pracy oznacza także uprawnienie do kontrolowania wysokości wynagrodzeń pracowników; nie oznacza natomiast uprawnienia do żądania od pracodawcy udzielenia informacji o wysokości wynagrodzenia pracownika bez jego zgody.

2. Ujawnienie przez pracodawcę bez zgody pracownika wysokości jego wynagrodzenia za pracę może stanowić naruszenie dobra osobistego w rozumieniu art. 23 i 24 kodeksu cywilnego.

2004.10.13        wyrok   SN                   II PK 41/04       OSNP 2005/8/107        

Członek zarządu zakładowej organizacji związkowej zrzeszającej mniejszą liczbę pracowników od określonej w art. 25¹ ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.), od dnia 1 stycznia 2003 r. nie korzysta z ochrony przewidzianej w art. 32 ust. 1 tej ustawy.

 2006.01.11        wyrok   SN       I PK 106/05      M.P.Pr. 2006/2/62

Działacz związkowy chroniony jest ze względu na stanowiska w dwu organizacjach związkowych i na jego zwolnienie pracodawca powinien uzyskać zgodę obu organizacji.

 2005.10.11        wyrok   SN                   I PK 45/05        M.P.Pr. 2006/4/203  

Domaganie się przywrócenia do pracy ze względu na naruszenie przez pracodawcę szczególnych gwarancji zatrudnienia przysługujących działaczom związków zawodowych może w szczególnych sytuacjach faktycznych pozostawać w sprzeczności ze społeczno-gospodarczym celem takiej szczególnej ochrony prawnej

2005.03.03        wyrok   SN                   I PK 263/04      OSNP 2005/21/337      

1. Prowadzenie działalności konkurencyjnej po odmowie zawarcia umowy o zakazie konkurencji oraz pomimo sprzeciwu pracodawcy jest świadomym naruszeniem przez pracownika obowiązku dbałości o dobro zakładu (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.) i może stanowić uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.).

2. W zakresie, w jakim jest to konieczne do oceny podlegania pracownika szczególnej ochronie na podstawie art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) oraz niesprzeczności rozwiązania umowy o pracę z przepisami, sąd jest uprawniony do badania zgodności sposobu formowania składu organów związku zawodowego ze statutem.

3. W ocenie niesprzeczności z zasadami współżycia społecznego roszczenia o przywrócenie do pracy pracownika szczególnie chronionego, uwzględnia się także okoliczności istniejące w chwili wydania wyroku. Zasady współżycia społecznego nie muszą być w tej ocenie odnoszone wyłącznie do przyczyny rozwiązania stosunku pracy.

2005.02.23        wyrok   SN                   II PK 201/04     OSNP 2005/21/333

1. Zamiar utworzenia organizacji związkowej nie usprawiedliwia przerwania wykonywania pracy bez zgody pracodawcy, lecz może być jedną z przesłanek oceny stopnia winy pracowników naruszających podstawowy obowiązek wykonywania pracy (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.). Organizatorzy nielegalnego strajku ponoszą surowszą odpowiedzialność niż jego bierni uczestnicy.

2. Członkowie komitetu założycielskiego zakładowej organizacji związkowej NSZZ "Solidarność" nie korzystają ze szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy, przewidzianej w ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.), jeżeli u danego pracodawcy istnieje już zakładowa organizacja tego związku. Pracodawca nie jest obowiązany uprzedzać o tym członków komitetu założycielskiego (art. 12 oraz art. 32 tej ustawy).

3. Ogłoszenie upadłości pozwanego pracodawcy nie powoduje konieczności zawieszenia postępowania na podstawie art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c. wówczas, gdy przedmiotem sporu jest wyłącznie roszczenie o przywrócenie do pracy. Postępowanie w takiej sprawie powinno być kontynuowane przeciwko syndykowi.

2005.02.23        wyrok   SN                   III PK 77/04      OSNP 2005/21/331

Ochrona trwałości stosunku pracy przewidziana w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) przysługuje od chwili zawiadomienia pracodawcy o uchwale zarządu zakładowej organizacji związkowej wskazującej osoby podlegające ochronie.

2004.11.16        wyrok   SN                   I PK 30/04        OSNP 2005/12/175      

Nie korzysta ze szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy przewodniczący zarządu zakładowej organizacji związkowej zarejestrowanej przez międzyzakładową organizację związkową, która nie była do tego uprawniona.

 2004.10.13        wyrok   SN                   II PK 41/04       OSNP 2005/8/107        

Członek zarządu zakładowej organizacji związkowej zrzeszającej mniejszą liczbę pracowników od określonej w art. 25¹ ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.), od dnia 1 stycznia 2003 r. nie korzysta z ochrony przewidzianej w art. 32 ust. 1 tej ustawy.

 2003.04.16        wyrok   SN                   I PK 111/02      LEX nr 103837

Domaganie się przywrócenia do pracy przez pracownicę, która z biernego prawa wyborczego do komisji rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej skorzystała w ostatnim dniu długotrwałej (175-dniowej) nieobecności w pracy z powodu choroby, czyli w przeddzień zgłoszenia się do pracy i odebrania oświadczenia pracodawcy o wypowiedzeniu stosunku pracy wskutek likwidacji jej stanowiska pracy, o której to decyzji pracodawcy została uprzedzona przed rozpoczęciem korzystania ze zwolnienia lekarskiego, może być w świetle art. 8 k.p. kwalifikowane jako nadużycie prawa.

 2003.02.06        wyrok   SN                   III KKN 513/00  OSNKW 2003/5-6/50    

Nie każde naruszenie przez pracodawcę lub działającego w jego imieniu, przepisów art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jedn. tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854), gwarantujących ochronę stosunku pracy działaczy związków zawodowych, stanowi rażące naruszenie prawa pracy w rozumieniu w art. 281 pkt 3 k.p. W szczególności nie zawsze stanowi takie naruszenie, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, gdy zaistniały ku temu określone w kodeksie pracy przyczyny, a nie dochowano jedynie wymaganej procedury rozwiązania.

 2002.10.02        wyrok   SN                   I PKN 549/01    OSNP 2004/9/157

Wybór pracownika do władz związkowych, nawet po podjęciu przez pracodawcę działań zmierzających do rozwiązania stosunku pracy, sam przez się nie prowadzi do nadużycia prawa wynikającego z przepisów o szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy.

 2002.07.05        wyrok   SN       I PKN 967/00    OSNP-wkł. 2003/4/8

Uwaga: Teza częściowo nieaktualna.

Może być uznane za nadużycie prawa (art. 8 KP) żądanie przywrócenia do pracy członka komisji rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej, którego wypowiedzenie, dokonane bez zgody zarządu tej organizacji, jest następstwem dwukrotnej negatywnej oceny kwalifikacyjnej na stanowisku mianowanego pracownika samorządowego, motywowanej niewłaściwym stosunkiem do interesantów, postawą nieobowiązkowości i niezdyscyplinowania, brakiem dbałości o doskonalenie własnych kwalifikacji zawodowych i złym kierowaniem podwładnymi w ramach powierzonej mu funkcji, a który jako funkcyjny działacz związkowy odmawia ponadto jakiejkolwiek konstruktywnej współpracy z pracodawcą i uczestniczy w stałej konfrontacji z zarządem gminy w sprawach nie mających związku z realizacją statutowych kompetencji związkowych.

2001.11.22        wyrok   SN                   I PKN 695/00    OSNP 2003/21/516

Pracodawca nie ma obowiązku rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem nie będącym działaczem związkowym w celu zapewnienia stanowiska pracy dla pracownika, którego stosunek pracy podlega szczególnej ochronie na podstawie art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.), gdy jego stanowisko pracy jest likwidowane.

2000.09.12        wyrok   SN                   I PKN 23/00      OSNP 2002/7/160       

Z ustawowych gwarancji wzmożonej ochrony trwałości stosunku pracy nie powinien korzystać działacz związkowy, któremu można zarzucić ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i nadużywanie funkcji związkowej dla ochrony przed uzasadnionymi sankcjami prawa pracy.

2000.09.12        wyrok   SN                   I PKN 27/00      PPiPS 2002/4/10

Pracodawca ma prawo pozbyć się z pracy korzystającego ze wzmożonej ochrony trwałości stosunku pracy działacza związkowego, który, pomimo wcześniejszego wielokrotnego karania go sankcjami porządkowymi i finansowymi, w dalszym ciągu odmawia stosowania się do dotyczących pracy poleceń przełożonych.

 2000.07.20        wyrok   SN                   I PKN 748/99    OSNP 2002/3/76          

Uwaga: Teza częściowo nieaktualna.

Nieudzielenie przez zakładową organizację związkową informacji o pracownikach korzystających z jej obrony (art. 30 ust. 2¹ zdanie pierwsze ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, jednolity tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854), zwalnia pracodawcę z obowiązku współdziałania z tą organizacją, także w zakresie uzyskania zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej na rozwiązanie stosunku pracy z członkiem zarządu lub komisji rewizyjnej tej organizacji (art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych).

 1999.12.14        wyrok   SN                   I PKN 447/99    OSNP 2001/10/336

 Pracownika - członka organu związku zawodowego obciąża na równi z innymi pracownikami obowiązek lojalności wobec pracodawcy, którego naruszenie może być zakwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.

 1999.11.17        wyrok   SN                   I PKN 366/99    OSNP 2001/7/220

 Żądanie przywrócenia do pracy członka zakładowej organizacji związkowej, który swoim postępowaniem polegającym na bezpodstawnym sprowadzeniu kontroli i zawiadomieniu organów ścigania o nieistniejących w rzeczywistości nadużyciach zakłóca prawidłowy tok pracy zakładu pracy, można uznać za sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa (art. 8 KP).

 1999.10.15        wyrok   SN                   I PKN 306/99    Pr.Pracy 2000/8/31

 Jeżeli pracodawca nie uzyskuje wymaganej przez prawo zgody na rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem-działaczem związkowym, to pracownikowi przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy nawet wówczas, gdy dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Taki jest sens szczególnej ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy, wynikającej z art. 32 ustawy o związkach zawodowych.

 1999.06.16        wyrok   SN                   I PKN 127/99    OSNP 2000/17/652

 Pozbawienie funkcyjnych działaczy związkowych wzmożonej ochrony trwałości stosunku pracy wymaga precyzyjnego i przekonującego uzasadnienia nadużycia prawa do tej ochrony (art. 8 KP w związku z art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234 ze zm.).

 1999.06.16        wyrok   SN                   I PKN 120/99    OSNP 2000/17/648      

 Ochrona trwałości stosunku pracy działaczy związkowych przysługuje z mocy samego prawa i nie jest uzależniona od poinformowania pracodawcy o jej podmiotowym zakresie.

 1999.05.05        wyrok   SN                   I PKN 678/98    OSNP 2000/13/512

 Obowiązek uzyskania zgody na wypowiedzenie umowy o pracę działaczowi związkowemu (art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, Dz. U. Nr 55, poz. 234 ze zm.) - jako dalej idący - "pochłania" powinność "konsultacji" z zarządem zakładowej organizacji związkowej przewidzianej w art. 38 KP.

 1998.12.22        wyrok   SN                   I PKN 509/98    OSNP 2000/4/133        

Uwaga: Teza częściowo nieaktualna.

Pozostaje w sprzeczności ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa wybór pracownika do zarządu lub komisji rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej wyłącznie w celu obrony przed dokonanym już wypowiedzeniem umowy o pracę (art. 8 KP).

 1998.05.20        wyrok   SN                   I PKN 135/98    OSNP 1999/11/361

 1. Postępowanie pracownika zatrudnionego na stanowisku zaopatrzeniowca stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych niezależnie od przyjęcia przez niego do wiadomości i podpisania określonej instrukcji lub regulaminu, jeżeli niezgodnie z prawdą potwierdza na piśmie wykonanie przez innego pracownika określonej usługi lub dostawy.

2. Przepis art. 45 § 3 KP nie ma zastosowania w sprawie o przywrócenie do pracy toczącej się w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 24, poz. 110), wniesionej przez pracownika podlegającego szczególnej ochronie z mocy art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234 ze zm.), z którym pracodawca rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie.

 1998.05.13        wyrok   SN                   I PKN 106/98    OSNP 1999/10/336

 Zastosowanie art. 8 KP wobec pracownika pełniącego funkcję w zakładowej organizacji związkowej, który rażąco naruszył podstawowe obowiązki pracownicze i z którym rozwiązano umowę o pracę w trybie art. 52 KP z naruszeniem prawa, oznacza że w miejsce żądanego przywrócenia do pracy możliwe jest na podstawie art. 477¹ § 2 KPC zasądzenie odszkodowania przewidzianego w art. 56 KP.

 Wyroki wybrał dla Państwa dr Maciej Chakowski, trener prowadzący szkolenie: Współpraca pracodawców ze związkami zawodowymi